Sanktuarium Matki Bożej Królowej Rodzin w Parczewie
15 sierpnia 1968 r. w uroczystej procesji przeniesiono Obraz Matki Bożej do ołtarza głównego kościoła parafilnego p.w. św. Jana Chrzciciela w Parczewie. W 1989 r. Ojciec Święty Jan Paweł II nadał kościołowi w Parczewie tytuł bazyliki mniejszej. Kolejnym ważnym wydarzeniem w dziejach naszej parafii było podniesienie 10 maja 2008 r. kościoła parafialnego p.w. św. Jana Chrzciciela do rangi Diecezjalnego Sanktuarium Matki Bożej Królowej Rodzin przez bp Zbigniewa Kiernikowskiego. Jednocześnie ks. Biskup powołał kapitułę parczewską wraz z fraternią, czyli stowarzyszeniem ludzi świeckich. Celem powołanych wspólnot jest troska o sanktuarium, pomoc w rozwijaniu kultu maryjnego i promocja wartości życia rodzinnego. Wydarzenia te zapraszają nas, byśmy poznali głębiej historię Parczewa, uświadomili sobie rolę, jaką odegrał na przestrzeni ponad 600 lat i wsłuchali się w przesłanie na przyszłość.
PARCZEW – PRAWA MIEJSKIE, SEJMY I UCHWAŁY SOBOROWE
Parczew (dawniej Parczów) należy do najstarszych miast Lubelszczyzny. Jak podaje Jan Długosz, osada o tej nazwie istniała już w XIII wieku. Położenie u zbiegu rzek Piwonii i Konotopy zapewniało jej naturalną obronność. Prawa miejskie otrzymał Parczew w 1401 r. z rąk Władysława Jagiełły i wnet zaczął się szybko rozwijać. Rozkwit miasta za Jagiellonów nastąpił głównie dzięki położeniu na pograniczu ziem Polski i Litwy oraz na szlaku handlowym i komunikacyjnym z Krakowa do Wilna. W 1413 r. na zjeździe w Horodle Parczew został wyznaczony na miejsce zjazdów polsko-litewskich i sejmów - odtąd stał się ważnym ośrodkiem życia politycznego kraju. Tu gościli kolejno wszyscy królowie z dynastii Jagiellonów, niektórzy wielokrotnie. Tu miało miejsce szereg sejmów o znaczących dla kraju decyzjach. Na przykład w 1446 r. na sejmie w Parczewie Kazimierz Jagiellończyk otrzymał elekcyjną koronę polską, a w 1453 r., tuż przed rozpoczęciem wojny 13-letniej, tenże król przyjął tu posła krzyżackiego oraz posłów miast praskich.
Ostatni sejm parczewski odbył się w 1564 r. za Zygmunta Augusta. Omawiano sprawę dalszej unii z Litwą, a na koniec odbyło się przyjęcie przez króla i senat uchwał soboru trydenckiego, gwarantujących jedność z Rzymem. Przyjęcie uchwał miało ogromne znaczenie dla przyszłych dziejów Polski i na trwałe Parczew wpisało w historię nie tylko Polski, ale i Kościoła. W Europie szalała reformacja, która powodowała zamieszki, swoistą wojnę domową w wielu krajach Europy. Król, przyjmując naukę Kościoła, zagwarantował jedność i pokój w narodzie. Z Parczewa popłynęła iskra wiary jednocząca Polaków o tym nie można zapomnieć. Polska umocniła przez to swoją pozycję w chrześcijańskiej Europie.
Pamiętne i ciągle aktualne są słowa wypowiedziane w 1564 r. przez nuncjusza apostolskiego w Polsce Jana Franciszka Commendone w dniu przyjęcia uchwał: „Jakie zaślepienie jest tych, którzy ustalają zasady religii według własnego uznania. Odrzucili posłuszeństwo prawowitym następcom św. Piotra, którego Jezus Chrystus prosił, aby wiara jego nie ustępowała i aby swoich braci umacniał. Czyż Kalwin, Luter i im podobni są jedynymi, którzy ukradli prawdę? (…) Oni nie chcą słyszeć o pokoju. Oni są tymi, co sieją podziały i je utrzymują, powodują wojny domowe i rewolucje”. W przesłaniu tym nuncjusz podkreślił, iż religia ma wartość jednoczącą, scalająca rodziny, społeczności, a nawet całe narody. Miał rację król Zygmunt August, przyjmując uchwały soborowe, a więc naukę Kościoła. Polska już wtedy dołączyła do wielkiej rodziny chrześcijańskiej opartej nie na fikcyjnej zgodzie jak jest dzisiaj ale na trwałych zasadach Ewangelii gwarantującej prawdziwy ład i porządek w świecie.
PRYMAS TYSIĄCLECIA I KARD. WOJTYŁA W PARCZEWIE
400 lat później, w rocznicę przejęcia uchwał soborowych Parczew gościł wielu biskupów i dostojników kościelnych, a wśród nich przyszłego papieża – kard. Karola Wojtyłę. Podniosłe kazanie wygłosił Prymas Tysiąclecia Kardynał Wyszyński, mówiąc m.in.: „W małym Parczewie rzucono ziarno pokoju i zgody, które dzięki wspaniałym mężom Bożym, po latach pracy nad przywróceniem jedności i pokoju religijnego sprawiło, że już w drugim i trzecim pokoleniu wszystkie rody polskie wróciły do jedności Kościoła katolickiego. To, co się tutaj stało w zaczątku, jak ziarno pszeniczne rzucone w rolę podlaską sprawiło, że zachowaliśmy jedność religijna i narodową”. Wtedy również Prymas wskazał drogę budowania przyszłości poprzez wierność nauce Chrystusa, pozostając w jedności w Kościele i z Kościołem. Ksiądz Prymas pochwalił lud Podlasia i duchowieństwo za to, że przez wiele lat, szczególnie gdy Polska była pod zaborami, przetrwała w narodzie wiara, za którą Unici podlascy w Pratulinie, w Drelowie i w wielu innych parafiach oddali życie. Modlono się o ich beatyfikację, która odbyła się 6 października 1996 r. w Rzymie.
ZACHOWAĆ DZIEDZICTWO OJCÓW
Przedstawiona historia dziejów Parczewa woła do współczesnych ludzi, a szczególnie do nas, Podlasiaków, o zachowanie tego pięknego dziedzictwa, któremu na imię chrześcijaństwo . I choć upłynęło tyle lat powracamy do tamtych chwil i pytamy, jak my dzisiaj możemy tamto dziedzictwo naszych ojców przekazać dalej, a sami przez to mądrze przeżyć swoje życie.
Po pierwsze nie możemy zapomnieć, że na ziemi nie jesteśmy sami. Jest z nami żywy Bóg, który kocha każdego człowieka, zna po imieniu i zaprasza do budowania na Nim swojej przyszłości. Papież Benedykt XVI ciągle powtarza: „Człowiek, który wierzy, nigdy nie jest sam”. Po drugie życie trzeba budować na mocnych fundamentach. Podobnie jak w czasach Soboru trydenckiego istniało zawirowanie religijne i prześladowanie Kościoła, tak i dziś Świat przeżywa chaos w dziedzinie religii, etyki, nawet ekonomii. Istnieje więc nagląca potrzeba powrotu do źródeł, do spotykania Boga żywego w Słowie Bożym, w sakramentach świętych, w nauce Kościoła, a także w życiu autentycznych chrześcijan, do których i my musimy należeć. Po trzecie miejsce oparcia człowieka, pierwsza i najlepsza szkoła życia znajduje się w rodzinie. Niestety dziś rodzina poddawana jest próbom wynikającym ze zmian cywilizacyjnych, jak również zamierzonym przez pewne grupy walki z Kościołem. Oto z czym przychodzi się zmagać ojcom, matkom i dzieciom: Powszechny brak czasu dla siebie, rozłączenie rodzin spowodowane wyjazdami za chlebem za granicę.
Upowszechniony model małżeństwa na próbę jako przejaw nihilizmu życiowego, którego owocem jest niepodejmowanie odpowiedzialności za siebie. Moda na „życie małżeńskie” w wymiarze partnerskim stale lansowana w mediach w imię nowoczesności europejskiej. Zrównanie małżeństw ze związkami homoseksualnymi, a dziś na zachodzie coraz częściej odwoływanie się tylko do płci jako określenia osoby ludzkiej. Nagonka Rady Europy do powszechnej unifikacji prawa poprzez legalizację aborcji i eutanazji przy rozpowszechnionej i wszechobecnej pornografii i antykoncepcji to zjawiska, które nas chrześcijan niepokoją. Chrześcijanie to ludzie nadziei, bo - jak woła papież Benedykt XVI - tylko kto poznał Boga żywego i prawdziwego otrzymał nadzieję. Mamy więc szansę na pokonanie zagrożeń, które dostrzegamy, na obronę i rozwój naszych wartości. Z pomocą spieszy nam Matka Boża Królowa Rodzin. Podobnie jak kiedyś, tak i dzisiaj Parczew staje się diecezjalnym miejscem modlitwy za rodziny i miejscem pomocy rodzinie – a potrzeba żywej modlitwy za rodziny, potrzeba dobrego przygotowania do małżeństwa.
RODZINY SZKOŁĄ ŻYCIA I MIŁOŚCI
Sługa Boży Ojciec święty Jan Paweł II w adhortacji Familiaris consortio o zadaniach rodziny chrześcijańskiej we współczesnym świecie wskazał konkretne obszary działania dla rodzin, które będą stawały się szkołą życia i miłości, a przez to staną się szczęśliwe. Pierwszym zadaniem rodziny jest stworzenie wspólnoty osób (komunii) ożywionej przez miłość, którą będą tworzyli: mąż i żona jako małżonkowie, rodzice, dzieci i krewni. Drugim zadanie rodziny jest służba życiu. Trzeba tu widzieć rodziców, którzy są współpracownikami Boga Stworzyciela, w przekazywaniu życia fizycznego, ale również życia moralnego, duchowego i nadprzyrodzonego. Trzecim zadaniem jest uczestnictwo w rozwoju społeczeństwa. Papież przypomina, iż rodzina jest pierwszą i żywotną komórką społeczeństwa. To w rodzinie poprzez życie we wspólnocie człowiek uczy się współpracy i wnosi w jej życie swój wkład. Ostatnim zadaniem rodziny jest troska o żywe uczestnictwo w życiu i misji Kościoła. Dokonuje się to poprzez życie wiarą i przepowiadanie Ewangelii, przyjmowanie sakramentów, a nade wszystko świadczenie miłości na co dzień, widząc w drugim człowieku brata.
MATKA PARCZEWSKA - KLEJNOT PODLASIA
Sanktuaria to szczególne miejsca obecności Boga pośród ludzi. W Parczewie jak zaznaczył biskup Kiernikowski w dekrecie powołującym kolegiatę mamy klejnot Podlasia, cudowny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Mały Jezus stoi na kolanach siedzącej Maryi. W lewej rączce trzyma dwa kwiaty, w prawej zaś owoc podobny do gruszki, stąd nazwa obrazu Madonna z Gruszką. Przypuszcza się, iż jest to dzieło szkoły flamandzkiej wykonane w XVI wieku. Przed tym wizerunkiem w każdą środę w czasie Mszy św. wieczorowej odprawiana jest nowenna do Matki Bożej Królowej Rodzi
Dekret nadania Bazylice mniejszej p.w św. Jana Chrzciciela w Parczewie tytułu kolegiaty i powołania przy niej Kapituły p.w. Matki Bożej Królowej Polski
Nawiązując do chwalebnej przeszłości Parczewa i uznając obecną rolę parczewskiej Bazyliki św. Jana Chrzciciela, wraz z jej najcenniejszym klejnotem, łaskami słynącym obrazem Matki Bożej z gruszką, postanowiłem znaczenie tego miejsca bardziej jeszcze podkreślić. Dodatkowym motywem mojej inicjatywy jest przypadające na ten rok 190-lecie powstania naszej Diecezji i 90-lecie jej wskrzeszenia.
Zatem na większą chwałę Boga Wszechmogącego, dla rozwoju kultu Matki Bożej, uświetnienia liturgicznych celebracji oraz pożytku wiernych, niniejszym, nadaję Bazylice mniejszej p.w. św. Jana Chrzciciela w Parczewie tytuł kolegiaty i – zgodnie z kanonem 503 Kodeksu Prawa Kanonicznego – eryguję przy niej Kapitułę Kolegiacką p.w. Matki Bożej Królowej Rodzin. Na podstawie kanonu 116, Kapituła z chwilą powstania stanowi publiczną osobę prawną, a jej struktura i funkcjonowanie są określone w zatwierdzonym dzisiaj statucie. Uroczysta inauguracja Kapituły nastąpi 10 maja 2008 r., w 7 rocznicę koronacji obrazu MB koronami papieskimi.
Prepozyt Kapituły, na pierwszą 5-letnią kadencję, zostanie mianowany przeze mnie. Po jej upływie zaś będzie wyłaniany, zgodnie z postanowieniem statutu (II, 4, A). Wszystkim członkom Kapituły, zarówno ustanowionym w dniu powstania Kapituły, jak i w przyszłości, udzielam pasterskiego błogosławieństwa.
Biskup Siedlecki
L.dz. 138/1/08
Siedlce, w święto Ofiarowania Pańskiego,
dnia 2 lutego 2008 r.
Dekret ustanowienia Diecezjalnego Sanktuarium Matki Bożej Królowej Rodzin w kościele parafialnym p.w. św. Jana Chrzciciela w Parczewie
Konstytucja Lumen gentium Soboru Watykańskiego II potwierdza słuszność przekonania Ludu Bożego, że Najświętszej Maryi Pannie należna jest szczególna cześć (KK 66n.). Maryja jest bowiem odzwierciedleniem wszelkiej świętości (por. Benedykt XVI, enc. Deus Caritas est, 41), Przewodniczką w pielgrzymce wiary i Orędowniczką w różnorakich ludzkich sprawach. Ojciec święty Jan Paweł II zostawił nam słowa znamiennej modlitwy, w której wzywa Jej opieki w dziedzinie spraw rodzinnych: „Niechaj Maryja Panna, tak jak jest Matką Kościoła, będzie również Matką "Kościoła domowego», ażeby dzięki
Jej macierzyńskiej pomocy każda rodzina chrześcijańska mogła rzeczywiście odzwierciedlać i żyć tajemnicą Kościoła Chrystusowego. Niech Ona, Służebnica Pańska, będzie przykładem pokornego i wielkodusznego przyjęcia woli Bożej; niech Ona, Bolesna Matka u stóp Krzyża, łagodzi cierpienia i osuszy łzy tych, którzy cierpią z powodu trudności rodzinnych" (adhort. ap. Familiaris consortio, 86). Potwierdzeniem wiary Kościoła w macierzyńską opiekę Maryi nad rodzinami, była decyzja Stolicy Apostolskiej z 1995 r. o dodaniu do litanii loretańskiej, wezwania „Regina Familiae" (Królowo Rodzin). W Diecezji Siedleckiej Maryja doznaje czci jako Królowa Rodzin w swoim łaskami słynącym obrazie z Bazyliki parczewskiej. Tam też od lat organizowane są diecezjalne dni rodzin.
Kierując się inspiracjami zwartymi w Magisterium Kościoła, a także biorąc pod uwagę wielowiekową trądy ej ę kultu, jakim otaczany jest obraz Matki Bożej z gruszką, przychylam się do prośby Księdza Proboszcza i niniejszym - zgodnie z kań. 1230 Kodeksu Prawa Kanonicznego - podnoszę kościół parafialny p.w. św. Jana Chrzciciela w Parczewie do rangi Diecezjalnego Sanktuarium Matki Bożej Królowej Rodzin. Czynię to w nawiązaniu do decyzji mego Poprzednika Bpa Ignacego Świrskiego, który w ostatnich dniach swego życia, 23 marca 1968 r., nakazał umieścić obraz w głównym ołtarzu kościoła i przeznaczył do kultu. Obecnie nadszedł czas, aby zrobić kolejny krok i formalnie uznać parczewską Bazylikę za diecezjalne Sanktuarium.
Począwszy od dnia dzisiejszego, każdy kolejny proboszcz parafii p.w. św. Jana Chrzciciela w Parczewie będzie jednocześnie kustoszem tamtejszego Sanktuarium. Pełniąc tę funkcję zobowiązany będzie do zapewnienia obfitszych środków zbawienia, przez gorliwe głoszenie słowa Bożego, szafowanie sakramentów świętych, uroczyste sprawowanie Liturgii oraz uznanych przejawów pobożności ludowej (kań. 1234 § 1). Winien przy tym czuwać, aby w sprawowanie Ofiary Eucharystycznej nie były włączane elementy zapożyczone z innych nabożeństw (por. Paweł VI, adhort. ap. Marialis cultus, 31). Dołączony do niniejszego dekretu statut, szczegółowo określa duchowe cele tego miejsca oraz sposoby ich realizacji.
Ufam, że Matka Boża Królowa Rodzin będzie doznawała w Bazylice parczewskiej należnej czci, wierni zaś nawiedzający Sanktuarium będą pogłębiać swoją wiarę, nadzieję i miłość, umacniać przywiązanie do Kościoła Chrystusowego oraz, pobudzeni duchem Ewangelii, owocniej naśladować Jej przykład w codziennym życiu. Wszystkim kapłanom, osobom konsekrowanym i wiernym świeckim, którzy będą przybywać do Sanktuarium, z serca błogosławię.
Biskup Siedlecki
L.dz.370/1/08
Parczew, dnia 10 maja 2008 r.
